Ik schets het jaar 2045. In de maand mei van dat jaar vindt de laatste kerkdienst van de Protestantse Gemeente Emmen plaats in de Grote Kerk. Ook dat laatste kerkgebouw van de PG Emmen zal in de toekomst geen ‘protestanten’ meer herbergen. De afspraak met de notaris is al gemaakt. Begin juni 2045 wordt de Protestantse Gemeente van Emmen officieel opgeheven. Ichthuswordt al zo’n 18 jaar niet meer gebruikt. De Schepershof is al heel wat jaren een Cash & Carry winkel voor goedkope spullen. De Opgang is een paar jaar geleden verkocht. Er staan nu op die plek bejaardenwoningen. En in de Kapel zijn wooneenheden gemaakt voor studenten en jonge mensen.
‘Geen mooi vooruitzicht’ zult u wellicht denken. Maar bij het schrijven ervan heb ik gebruik gemaakt van gegevens van de Algemene Kerkenraad en die ‘vertaald’ naar dit niet al te rooskleurige toekomstperspectief. De AK is al geruime tijd bezig met de toekomstvisie van de PG Emmen (zie daarvoor ook de laatste nummers van het kerkblad Op Weg). Men heeft die toekomst bekeken aan de hand van de ontwikkelingen rondom het ledenbestand en kerkverlating, het organisatorisch aspect van kerk-zijn, de financiën en ook de kerkgebouwen. Vanuit die verschillende aspecten is men tot de conclusie gekomen dat de laatste kerkelijke gemeente van de PG Emmen haar ondergrens van 150 leden over 23 jaar oftewel in 2045 heeft bereikt.

Gelukkig is dit niet het einde van het verhaal, hoewel zinnen als ‘de gemeenten kunnen nog jaren blijven bestaan’ en meer van die opmerkingen het gevoel geven dat we ons geen zorgen hoeven te maken. Ik ben zeker blij met de aandacht van de AK voor de toekomst van onze kerk. Maar dat we ons geen zorgen hoeven maken is toch echt een onjuiste veronderstelling. Een kerkelijke gemeente die jaarlijks 4, 5 of 6 procent van haar leden verliest, het contact met de jeugd, jonge mensen en jonge gezinnen bijna helemaal dreigt te verliezen, maar ook ouderen de kerk ziet verlaten moet zich wel degelijk zorgen maken.
De Algemene Kerkenraad praat verder over de toekomst van de PG Emmen.
Gelukkig is de AK niet klaar met haar werk. Na de zomer wil men vooral inhoudelijk praten en van gedachten wisselen over de toekomst van de kerk van Emmen. Ik ga er van uit en ik hoop dat wanneer we kijken naar de toekomst van de kerk de AK zich niet beperkt tot vrijblijvende uitspraken als ‘we moeten volop ruimte bieden aan de diverse stromingen binnen de Protestantse Kerk’ of woorden van gelijke strekking. In de toekomstvisie over de organisatie heeft de AK dat wel gedaan door te stellen dat ‘ook andere vormen van kerk-zijn mogelijk moeten zijn’. Men denkt daarbij bijvoorbeeld aan huiskamer-gemeenten etc. Maar door die gedachten over andere vormen van kerk-zijn uit te spreken, te benoemen, betekent dit nog niet dat er ook daadwerkelijk iets gebeurt.
De AK kan dus aan de slag na de zomer. Nieuw elan en veranderingen zijn nodig als het gaat om de toekomst van onze kerk. In dit verband is het zeker hoopgevend dat we tijdens een kerkdienst op 1e Pinksterdag in de Opgang José Luimes (als pionier onder 20ers en 30ers) en Heleen Hornstra (als kerkelijk werker) mochten begroeten. Zij hebben uitdagende taken op hun bordje liggen als het gaat over de toekomst van de protestantse kerk in Emmen. Dat samen met de andere predikanten en kerkelijk werkers binnen onze gemeente.
Is de kerk nog gezond?
Hoewel het niet een exclusief Emmens probleem is, moeten we constateren dat het niet goed gaat met onze kerk in Emmen en kerken, gemeenten en parochies in het algemeen. Dat moge uit het voorgaande en uit de bevindingen van de AK wel duidelijk zijn. Je kunt echt wel stellen dat de kerk ziek is. Dat klinkt wellicht hard, maar het is absoluut geen nieuwe uitspraak of een constatering die ik heb bedacht. Die mening zijn veel mensen, ook deskundigen, binnen en buiten de kerk, toegedaan. Maar dat is niet van toepassing op alle gemeenten en parochies. Soms gaat het juist wel goed.
Ik hoop en ga er van uit dat de Algemene Kerkenraad zich diepgaand over de inhoudelijke kant van kerk-zijn zal beraden. Welk verlangen is er bij ons als we de kerk van morgen voor ogen hebben? Waartoe zijn we kerk? Wat is onze taak als kerk in de wereld waarin wij leven? Wat moeten we doen om de kerk weer gezond en vitaal te krijgen? Daar past geen beleid bij van ‘op de winkel passen’. Integendeel. Het is aan de AK om woorden te vinden en te geven aan dat verlangen naar een vernieuwde, vitale en inspirerende kerk. Verlangen en hoop. Hoop die voortkomt uit dat verlangen. En zonder hoop gaat het niet. Dat vraagt om intensieve gesprekken over de kerk van morgen, over noodzakelijke veranderingen en over nieuwe wegen die we moeten bewandelen.
Nieuwe kansen voor kerken.
De AK zal zeker de nodige input gebruiken van meerdere kanten bij de gesprekken over de inhoudelijke kant van kerk-zijn in de toekomst. Zo heeft een aantal gemeenteleden het boek ‘Herkerken’ besproken en bevindingen uit de gesprekken hierover naar de AK gestuurd. In dit verband wil ik ook graag het pas verschenen boek van ds. Tim Vreugdenhil noemen ‘Opener dan ooit – Nieuwe kansen voor kerken’. Vreugdenhil daagt in dit boek mensen en kerken uit om te ontdekken waar je staat en waar je graag naar toe wilt. Theologie zoals theologie bedoeld is: het aan zetten tot denken en tot doen. Maar er is veel meer kennis, informatie en materiaal beschikbaar.
De kerk gaat me aan het hart
De betrokkenheid bij de kerk is me met de paplepel ingegeven. Het wel en wee van de kerkelijke gemeente gaat me ter harte en is mij dierbaar. Vanuit die betrokkenheid maak ik mij al heel wat jaren druk over de toekomst van de kerk en heb ik in diverse situaties geprobeerd dit onder de aandacht te brengen. Zonder al te veel zichtbaar resultaat, denk ik, maar toch ook niet tevergeefs. Want er waren zeker wel kleine veranderingen en er hebben bijzondere gebeurtenissen plaatsgevonden. Maar, in grote lijnen, blijven we kerk op een manier zoals we dat 50, 60 jaar of nog langer hebben gedaan. Dit terwijl de wereld waarin we leven volledig is veranderd. En dat niet alleen in technische zin, maar ik denk daarbij vooral ook aan de ontzuiling in de 2e helft van de vorige eeuw, de hoge mate van individualisering, compleet andere manier van samenleven en vrijetijdsbesteding, totaal ander gebruik van de media en communicatie, globalisering etc. Het is dus eigenlijk toch logisch dat de kerk in zijn huidige vorm niet meer aansluit bij de belevingswereld van mensen en dan zeker niet bij die van mensen van 55 jaar en jonger. Dat kan ook haast niet anders. Willen we van ‘2045’ geen waarheid maken, zullen we moeten veranderen en werken aan een gezonde en vitale kerkelijke gemeente.
Meepraten en meedenken over de toekomst van de kerk
En daar kunt u ook aan meedoen en meedenken en meepraten. Zoals gezegd zal de AK zich na de zomer verder bezighouden met de visie op de toekomst van onze kerk in Emmen. Maar de toekomst van onze kerk is natuurlijk niet alleen een zaak van de bestuurders. Het is een verantwoordelijkheid van ons allen. Als leden van de PG Emmen zouden we de toekomst van onze kerkelijke gemeente ons allemaal ter harte moeten nemen. Er zijn nu al een aantal leden van de PG Emmen die hierover ook verder willen nadenken. Vanuit hun eigen achtergrond en hun eigen ideeën, maar ze gaan dat ook doen aan de hand van het boek ‘Als God Renoveert’ van de Canadese priester James Mallon. Een boek, wat wereldwijd wordt gezien als relevant voor elke geloofsgemeenschap, parochie of gemeente die (opnieuw) vitaal wil worden. En een boek voor elke kerk die een toekomst mét Christus voor zich ziet. Ook biedt het boek iedere christen een mogelijkheid om mee te helpen aan de zo nodige renovatie van de kerk en van het geloof.
Als u mee wilt doen aan de gesprekken dan kan dat nog. Ik heb al een aantal aanmeldingen binnen maar er is nog wel plaats voor een aantal mensen. Maar ook als u geen tijd of mogelijkheden hebt om met zo’n groep mee te doen maar wel graag een keer van gedachten zou willen wisselen over dit artikel, neem dan ook contact op.
Voor die dingen en ook als u gewoon wilt reageren, stuur dan een mail naar kor.louissen@ziggo.nl. En ik neem contact met u op. De gesprekken over ‘Als God Renoveert’ beginnen eind september. Gesprekken over dit artikel kunnen elke dag gevoerd worden.
Als u dit artikel als PDF wilt downloaden, bijvoorbeeld om goed te kunnen printen, klik dan HIER.

De Algemene Kerkenraad praat verder over de toekomst van de PG Emmen.
Gelukkig is de AK niet klaar met haar werk. Na de zomer wil men vooral inhoudelijk praten en van gedachten wisselen over de toekomst van de kerk van Emmen. Ik ga er van uit en ik hoop dat wanneer we kijken naar de toekomst van de kerk de AK zich niet beperkt tot vrijblijvende uitspraken als ‘we moeten volop ruimte bieden aan de diverse stromingen binnen de Protestantse Kerk’ of woorden van gelijke strekking. In de toekomstvisie over de organisatie heeft de AK dat wel gedaan door te stellen dat ‘ook andere vormen van kerk-zijn mogelijk moeten zijn’. Men denkt daarbij bijvoorbeeld aan huiskamer-gemeenten etc. Maar door die gedachten over andere vormen van kerk-zijn uit te spreken, te benoemen, betekent dit nog niet dat er ook daadwerkelijk iets gebeurt.
De AK kan dus aan de slag na de zomer. Nieuw elan en veranderingen zijn nodig als het gaat om de toekomst van onze kerk. In dit verband is het zeker hoopgevend dat we tijdens een kerkdienst op 1e Pinksterdag in de Opgang José Luimes (als pionier onder 20ers en 30ers) en Heleen Hornstra (als kerkelijk werker) mochten begroeten. Zij hebben uitdagende taken op hun bordje liggen als het gaat over de toekomst van de protestantse kerk in Emmen. Dat samen met de andere predikanten en kerkelijk werkers binnen onze gemeente.
Is de kerk nog gezond?
Hoewel het niet een exclusief Emmens probleem is, moeten we constateren dat het niet goed gaat met onze kerk in Emmen en kerken, gemeenten en parochies in het algemeen. Dat moge uit het voorgaande en uit de bevindingen van de AK wel duidelijk zijn. Je kunt echt wel stellen dat de kerk ziek is. Dat klinkt wellicht hard, maar het is absoluut geen nieuwe uitspraak of een constatering die ik heb bedacht. Die mening zijn veel mensen, ook deskundigen, binnen en buiten de kerk, toegedaan. Maar dat is niet van toepassing op alle gemeenten en parochies. Soms gaat het juist wel goed.
Ik hoop en ga er van uit dat de Algemene Kerkenraad zich diepgaand over de inhoudelijke kant van kerk-zijn zal beraden. Welk verlangen is er bij ons als we de kerk van morgen voor ogen hebben? Waartoe zijn we kerk? Wat is onze taak als kerk in de wereld waarin wij leven? Wat moeten we doen om de kerk weer gezond en vitaal te krijgen? Daar past geen beleid bij van ‘op de winkel passen’. Integendeel. Het is aan de AK om woorden te vinden en te geven aan dat verlangen naar een vernieuwde, vitale en inspirerende kerk. Verlangen en hoop. Hoop die voortkomt uit dat verlangen. En zonder hoop gaat het niet. Dat vraagt om intensieve gesprekken over de kerk van morgen, over noodzakelijke veranderingen en over nieuwe wegen die we moeten bewandelen.
Nieuwe kansen voor kerken.

De kerk gaat me aan het hart
De betrokkenheid bij de kerk is me met de paplepel ingegeven. Het wel en wee van de kerkelijke gemeente gaat me ter harte en is mij dierbaar. Vanuit die betrokkenheid maak ik mij al heel wat jaren druk over de toekomst van de kerk en heb ik in diverse situaties geprobeerd dit onder de aandacht te brengen. Zonder al te veel zichtbaar resultaat, denk ik, maar toch ook niet tevergeefs. Want er waren zeker wel kleine veranderingen en er hebben bijzondere gebeurtenissen plaatsgevonden. Maar, in grote lijnen, blijven we kerk op een manier zoals we dat 50, 60 jaar of nog langer hebben gedaan. Dit terwijl de wereld waarin we leven volledig is veranderd. En dat niet alleen in technische zin, maar ik denk daarbij vooral ook aan de ontzuiling in de 2e helft van de vorige eeuw, de hoge mate van individualisering, compleet andere manier van samenleven en vrijetijdsbesteding, totaal ander gebruik van de media en communicatie, globalisering etc. Het is dus eigenlijk toch logisch dat de kerk in zijn huidige vorm niet meer aansluit bij de belevingswereld van mensen en dan zeker niet bij die van mensen van 55 jaar en jonger. Dat kan ook haast niet anders. Willen we van ‘2045’ geen waarheid maken, zullen we moeten veranderen en werken aan een gezonde en vitale kerkelijke gemeente.
Meepraten en meedenken over de toekomst van de kerk
En daar kunt u ook aan meedoen en meedenken en meepraten. Zoals gezegd zal de AK zich na de zomer verder bezighouden met de visie op de toekomst van onze kerk in Emmen. Maar de toekomst van onze kerk is natuurlijk niet alleen een zaak van de bestuurders. Het is een verantwoordelijkheid van ons allen. Als leden van de PG Emmen zouden we de toekomst van onze kerkelijke gemeente ons allemaal ter harte moeten nemen. Er zijn nu al een aantal leden van de PG Emmen die hierover ook verder willen nadenken. Vanuit hun eigen achtergrond en hun eigen ideeën, maar ze gaan dat ook doen aan de hand van het boek ‘Als God Renoveert’ van de Canadese priester James Mallon. Een boek, wat wereldwijd wordt gezien als relevant voor elke geloofsgemeenschap, parochie of gemeente die (opnieuw) vitaal wil worden. En een boek voor elke kerk die een toekomst mét Christus voor zich ziet. Ook biedt het boek iedere christen een mogelijkheid om mee te helpen aan de zo nodige renovatie van de kerk en van het geloof.
Als u mee wilt doen aan de gesprekken dan kan dat nog. Ik heb al een aantal aanmeldingen binnen maar er is nog wel plaats voor een aantal mensen. Maar ook als u geen tijd of mogelijkheden hebt om met zo’n groep mee te doen maar wel graag een keer van gedachten zou willen wisselen over dit artikel, neem dan ook contact op.
Voor die dingen en ook als u gewoon wilt reageren, stuur dan een mail naar kor.louissen@ziggo.nl. En ik neem contact met u op. De gesprekken over ‘Als God Renoveert’ beginnen eind september. Gesprekken over dit artikel kunnen elke dag gevoerd worden.
Als u dit artikel als PDF wilt downloaden, bijvoorbeeld om goed te kunnen printen, klik dan HIER.
